ابزار و روشهای ساده پیاده‌سازی ۵s
نکات مهم در بهبود کارایی و اثربخشی روشهای پیاده‌سازی ۵s در این مطلب با طبقه بندی فعالیتهای ۵S به صورت تفکیک هر s بیان شده است. در این بخش با تشریح اطلاعات بیشتر در خصوص اصول پنج گانه ساماندهی محیط کار، مراحل اجرا و اقدامات مربوطه برای استقرار ۵S در محیط کار ارائه شده است. این موارد علاوه بر کاربرد هر یک از اصول ۵Sبه تشریح تمرین‌های خاصی جهت استقرار هرچه بهتر این اصول در محیط کار پرداخته است. توصیه می‌شود مطلب این بخش برای اجرای صحیح و سریع ۵S در سازمان به دقت مورد مطالعه و تمرین قرار گیرد.
S1:
- ابتدا باید وسایل و ابزار ضروری و غیرضروری تقسیم می‌شوند.
- با دقت و حوصله اشیا و اسناد ضروری را از غیرضروری تفکیک کنید.
- برای برقراری نظم در کارخانه و محیط اداری را بدون تردید دور بریزید.
- اشیاء باید به طور صحیح طبقه‌بندی شوند.
- اشیا و اوراق زاید و بی‌مصرف را باید در ظرف های جداگانه قرار داد.
- لوازم اضافی را که هم خانواده نیست از قفسه‌ها خارج کنید.
- سپس اشیاء مستعمل و غیرضروری را دور بریزید.
روشهای پیاده‌سازی S1
- تفکیک
- تعمیر
تفکیک:
- تهیه برگه‌های مخصوص تعیین وضعیت اشیا و اسناد
- شناسایی اقلام مورد نیاز، زاید و تعمیری
- استفاده از برگه‌های مخصوص برای تعیین وضعیت آنها
- دور کردن اشیاء زاید از کارگاه
- تفکیک اشیاء زاید
- تعیین تکلیف اشیاء
- کنترل اوراق و اشیاء زاید
- پیشگیری از پدید آمدن اشیاء و اموال
تعمیر:
- تعمیر ساختمان مبل، پل و غیره
- تعمیر یا تعویض سیستم‌های روشنایی تهویه و تاسیسات
- تعمیر یا تعویض ماشین آلات، تجهیزات و غیره
- تعمیر اشیاء و ابزار خراب
- در این تحقیق تعویض یا بازسازی اشیاء مستهلک یا غیر قابل استفاده
- و بازسازی برنامه‌های نرم افزاری
- نگهداری اموال اشیاء و تاسیسات
- برنامه‌ریزی و نظارت بر تعمیر و نگهداری
تکنولوژی ساماندهی
نکات مهم در بهبود کارایی و اثربخشی ساماندهی شامل موارد زیر است:
- دسته بندی اقلام ضروری و غیرضروری
- حذف اشیا موارد غیر ضروری و اضافی در اسرع وقت
- تمیز نمودن محیط کاری
- مشخص نمودن روش ساماندهی: موارد اجرایی ساماندهی، دلیل اجرای ساماندهی، شخص اجرا کننده ساماندهی، زمان اجرای ساماندهی، مکان و چگونگی اجرای ساماندهی
- شرکت تمام اعضا در فعالیت
نمونه‌ای از فعالیتهای ساماندهی در سیستم ۵S
- دور ریختن اشیا که به آنها نیاز ندارید.
- مبارزه با علل آلودگی و نشت
- خانه تکانی و تمیز کردن محیط
- رفع عیوب و خرابی‌ها
- بازبینی پوشش‌ها و محفظه‌ها به منظور پیشگیری از نشت آلودگی
- تمیز کردن کف محل کار
- ساماندهی انبارها
- حذف آلودگی‌ها و گرد و غبار
- حذف نشت‌های روغن
- فروش اقلام غیر ضروری یا تحویل آنها به قسمت دیگر
متد جداسازی اقلام ضروری از غیر ضروری در محیط کار
به منظور شناسایی اقلام ضروری از غیر ضروری در محیط کار اقدامات زیر ضروری است:
- یک لیست خاص از عناوین گروه‌های کالا که در محیط کار وجود دارد تهیه شود.
- کلیه اقلام موجود در محیط کار را به تفکیک گروهها لیست کنید.
- در یک دوره خاص کاربرد هر یک از اقلام را شناسایی کنید.
- مواردی را که در دوره سالیانه کاربرد نداشته‌اند علامت خاص(O) به معنی (OUT) بگذارید.
- محل انتقال موارد (O) را مشخص و با توافق به محل جدید منتقل کنید.
- منابع آلودگی را شناسایی و عیب را برطرف کنید.
- تعیین متولی جابجایی و تعیین تکلیف اقلام ضروری از غیر ضروری در هر واحد
- حذف دربها، درپوشها در محل‌هایی که ضروری نمی‌باشد.
- اقلام معیوب شناسایی و اقدام به رفع عیب شود.
- اصلاح وتعمیر تجهیزات معیوب
- جمع آوری اقلام مازاد از واحدها و انتقال آنها به واحدهای مرتبط
- جایگزین کردن اقلام نوبت به جای معیوب
- بررسی انبارک‌ها، زیر پله‌ها،… جهت شناسایی اقلام مازاد یا معیوب
فرایند ساماندهی:
فرایند پاکسازی(ساماندهی) دارای سه مرحله است:
- خانه تکانی در مقیاس وسیع و همه جانبه
- دور ریختن همه چیزهای غیر ضروری
- حذف قطعات و محصولات معیوب و شکسته
اما دورریختن چیزهای غیر ضروری شامل دو فعالیت اساسی است:
- مدیریت اولویت‌ها
- رفع علل اساسی ایجاد مشکلات
مدیریت اولویت‌ها:
مدیریت اولویت‌ها عبارت است از تعیین این که هر چیزی از چه اهمیتی برخوردار است و چند مرتبه استفاده می‌شود. سپس از لیست کالاهای موجود حذف و دور ریخته می‌شوند در همین حال از شعر مورد نیاز تولید و ذخیره می‌شوند که در هنگام نیاز به توان در حداقل زمان به آنها دست یافت پس در مدیریت اولویت‌ها باید به دو سوال پاسخ داد:
- هر چیز چند مرتبه در طول زمان معین استفاده می‌شود؟
- آیا محل معین و مناسبی برای آن وجود دارد تا به سادگی در دسترس قرار گیرد؟
S2 :
- اول هر چیزی را مرتب کن بعد سر جایش بگذار
- باید در محل کارمان همه چیز را مرتب و منظم در سر جای خود قرار دهیم.
- در قفسه‌ها باید فقط وسایل و اسناد هم خانواده‌ای باشد که واقعاً به آن نیاز دارید.
- باید تمام چیزهای لازم را که در اطراف محل کارمان رها شده، در جای مشخص بگذاریم.
- سر جای خود قرار دادن یعنی تنها چیزهایی را که مورد نیاز هست منظم جای خودش بگذارید تا استفاده از آن آسان شود.
- در موقع چیدن قطعات در قفسه وسایل سنگین‌تر در پایین و وسایل سبک را در بالای قفسه قرار دهید.
- ابتدا باید به وضوح مکان‌هایی را که وسایل مختلف در آنجا نگهداری می‌کنید علامت بگذارید.
- دورمحل نگهداری وسایل را با رنگ خط بکشید، بالا یا کنار محل خط کشی نام وسایل را بنویسید.
- لازم است هم برای دستگاههای ثابت و هم برای دستگاههای متحرک جای خاصی تعیین شده و در کف کارخانه ترسیم شود.
- باید از ورودی کارخانه تا قسمت‌های مختلف آن علامت گذاری شود.
- راه‌های عبور و مرور افراد هم علامت گذاری شود.
- عرض این مسیرها باید به اندازه‌ای باشد که افراد به راحتی در آن تردد کنند.
- در محل عبور افراد و انتقال قطعات لوازم قرار نگیرد.
روش پیاده‌سازی S2:
- ایجاد نظم عمومی
- نظم در ثبت استفاده و بایگانی نامه‌ها و مدارک
- نظم در محیط اداری برای وسایل اداری
- نظم در محیط تولیدی
- نظم برای اشیا و وسایل تولیدی
تکنولوژی نظم و ترتیب:
- تاکید بر تقدم تفکر بر اجرا در بهبود نظم و ترتیب
- تاکید بر اجرا و تداوم نظم و ترتیب
- ایجاد شرایطی که اقلام مورد نیاز به سهولت قابل دسترسی باشد(نظارت کامل)
- طراحی روشی که هر کس بر طبق روش عملیاتی قادر به پیدا کردن اقلام مورد نیاز باشد.(سهولت در کار پرسنل اجرایی)
- استقرار تجهیزات و ابزار به طوریکه پرسنل کمترین جابجایی را داشته باشند.
- ایجاد نظم و ترتیب در فضای جانبی در اطراف کار به منظور ایجاد یکنواختی در کار
- انجام این فعالیت و تلفیق آن با فعالیتهای دیگر۵S
- طرح نگهداری نظم و ترتیب
- شرکت تمام اعضا در این فعالیت
- تغییر محیط کاری به منظور رفع مشکلات کاری از طریق نظم و ترتیب
برقراری نظم و ترتیب:
مراحل لازم برای برقراری نظم و ترتیب عبارت است از:
- تحلیل وضعیت موجود
- تحلیل محل صحیح استقرار اشیا
- مشخص کردن نحوه قرارگیری اشیا در محل تعیین شده برای آنها
- ترغیب افراد به رعایت مقررات قرار گیری اشیا
نمونه‌ای از فعالیتهای نظم و ترتیب وروشهای پیاده‌سازی ۵s
- استقرار هر چیز در جای مشخص و مخصوص آن
- آوردن و بازگرداندن هرچیز در مدت ۳۰ ثانیه
- حذف پوشش‌ها و قفل‌ها
- هر چیز که زودتر آمده زودتر می‌رود.
- نظم و ترتیب در تابلوی اعلانات
- طراحی اعلانات به نحوی که خواندن آنها آسان باشد.
- ذخیره سازی و استقرار کاری کردی مواد، قطعات، چرخ‌های دستی، قفسه‌ها، ابزارها، تجهیزات و تمامی اشیاء دیگر
چیدمان اقلام محیط کار با توجه به کار برد آنها (اصل دوم ۵S)
- درجه کاربرد هر یک از اقلام شناسایی و به ترتیب اولویت و دسترسی محل خاصی برای آن در نظر بگیرید.
- برای هر یک از اقلام محل خاص در نظر بگیرید و با خط کشی، علامت گذاری، نصب برچسب و غیره محل را شناسایی کنید.
- اقلام به ترتیب اندازه، نوع و رنگ در کنار یکدیگر قرار گیرند.
- محل خاص برای تابلوها و نشان دهندهها تعیین گردد.
- از تابلوها و علائم و نشان دهنده‌های خاص جهت شناسه مسیر حرکت یا راهنما استفاده شود.
- ابزار و تجهیزات و لوازم مناسب هر کار تعیین و به متولیان معرفی گردد.
- درب ساده سازی و کاهش تنوع اقلام مصرفی کوشش شود.
- برای پوشه‌ها، زونکن‌ها، کاورها از استاندارد رنگها استفاده شود یا با برچسب پلکانی و شیبدار محل آنها شناسایی شود.
- در انتخاب مواد اولیه و تجهیزات حتی‌المقدور ملاحظات ایمنی و زیست محیطی رعایت گردد.
- در روی میز کار محل مخصوص هر یک از اقلام مشخص شود.
- برای چیدمان صحیح اقلام داخل گنجه واحدها، روش چیدمان خاص در نظر گرفته شود.
- تعیین محل خاص برای نگهداری ضایعات با تابلوی مخصوص و طبقه بندی مخصوص
- تدوین اسم خاص لوازم، تجهیزات و ماشین آلات روی آنها
- تهیه پرده‌های مناسب برای شناسایی دپوهای مواد و ضایعات
- تهیه سایبان مناسب برای نگهداری مواد به منظور حفاظت از بارندگی و آفتاب
- تعیین و نصب تابلوهای مخصوص شناسایی اقلام ورودی و خروجی
- نصب تابلوی خاص اسم و سمت همکار روی دیوار یا روی میز پرسنل
- قرار دادن میزهای کار به صورتی که از نور طبیعی وبا تابش از سمت چپ استفاده شود.
- تهیه و قرار دادن گلدان، تابلو،… در محل‌های مخصوص
S3:
- شلوغی و ریخت و پاش‌های اطراف دستگاه‌ها محیط کار را زشت می‌کند.
- از هم بخواهیم که در پایان کار دستگاه‌ها و وسایل و محل کار خود را تمیز کنیم.
- تمیز نگه داشتن محل کار وظیفه همه ما می‌باشد.
- لازم است براده‌ها و تراشه‌های ماشین تراش مهار شده به طور معمول مرتب تمیز شود.
- اگر هر چیزی را سر جایش بگذاریم محیط کار را تمیز و منظم نگه داشته‌ایم.
- باید همه گوشه‌ها و کناره‌ها را بازدید کنیم تا مطمئن شویم همه جا تمیز شده است.
- کار کردن با دستگاه تمیز احساس خوبی به کاربر می‌دهد.
- کار کردن در محیط تمیز لذت بخش است و حادثه نیز در آن رخ نمی‌دهد.
روش پیاده‌سازی S3:
- پاکسازی محیط سازمان
- پاکسازی تجهیزات و وسایل
- پاکیزگی کارکنان
روش سه مرحله‌ای پاکیزگی:
- مرحله بزرگ مقیاس: پاکیزه سازی همه چیز و رویارویی با علل عمده مشکلات
- مرحله جزء به جزء: پاکیزه سازی هر یک از مکان‌های کاری و ماشینها
- مرحله ریزمقیاس: پاکیزه سازی هر یک از قطعات و ابزارها و تشخیص و برطرف سازی عوامل ایجاد آلودگی‌ها
تکنولوژی پاکیزه سازی
- شرح چگونگی نظافت
- توضیح اهداف نظافت
- توضیح روش نظافت
- حفظ و نگهداری ابزار و وسایل و چگونگی استفاده مناسب از آنها
- بهبود نظافت به وسیله مسئولین مربوطه
- بررسی نتایج حاصل از نظافت
- تشخیص محل ایجاد ضایعات کثیف و خاک و غیره جهت جلوگیری پاکسازی آنها
- شرکت مستمر تمام اعضا در این فعالیت
نمونه‌ای از فعالیتهای پاکیزه سازی در سیستم ۵S
- تمرینات سریع ۵S
- مسئولیت‌های فردی
- آسان سازی پاکیزه سازی و بازبینی
- فعالیت‌ها و مسابقات برای تمیز کردن هر چیز
- مسئولیت‌های تمامی افراد برای پاکیزگی محل کار
- انجم بازبینی و پاکیزه سازی و رفع مشکلات جزئی
- پاکیزه کردن محل‌هایی که اکثراً افراد آنها را نمی‌بینند.
متد نظافت و پاکیزگی محیط کار
به منظور حفظ پاکیزگی و نظافت محیط کار و تجهیزات باید به نکات زیر توجه شود:
- اقدامات پیشگیرانه در خصوص جلوگیری از نشتی‌ها و ریزش…. انجام شود.
- مدت زمان معینی (حداکثر ۲۴ ساعت) برای برطرف شدن منابع آلودگی در نظر گرفته شود.
- یک گروه بندی کلی از تجهیزات و لوازم قابل نظافت تهیه شود.
- برای نظافت بر اساس گروه بندی فوق الذکر به صورت دوره‌ای تهیه شود.
- روش جمع آوری و انتقال زباله در سازمان تعیین گردد.
- روش خاصی برای نظافت و پاکیزه کردن لباس کار و لوازم شخصی پرسنل در نظر گرفته شود.
- روش نظافت سرویس‌های بهداشتی در نظر گرفته شود.
- لوازم و تجهیزات مناسب نظافت و پاکسازی با توجه به محل کار و نوع آلودگی در نظر گرفته شود.
- برنامه نظافت ماشین آلات و ابزار تدوین و اجرا شود.
- محل‌های عمومی مانند رختکن و معابر و رستوران دارای برنامه اجرایی نظافت باشد.
- برنامه نظافت فایلها و کشوهای میزهای کار، توسط خود پرسنل تدوین و اجرا گردد.
- رنگ آمیزی داخل و خارج ساختمانها بر اساس رنگ‌های استاندارد تعیین شده.
- تعیین محل خاص برای نگهداری ضایعات با تابلوی مخصوص و طبقه بندی مخصوص
- تعیین رنگ و پوشش مناسب جهت سهولت نظافت و نیز حفظ پاکیزگی
استفاده از دستمال‌های پاکیزه سازی
بر این فعالیت می‌توان نامهای مختلفی نهاد. پاکیزه سازی چند لحظه ای، تمیز کردن در حین کار و غیره؛ اصولاً هدف از این گونه فعالیت آن است که همه افراد را به انجام قدری پاکیزه سازی تشویق و ترغیب کرده، اگر این پاکیزه سازیها با دست‌های سفید انجام شود می‌توان آنها را پس از انجام پاکسازی به نمایش گذاشت تا هم محل‌هایی که به پاکیزه‌سازی بیشتری احتیاج دارند مشخص شوند و هم اینکه نشان داده شود که چگونه پس از مدتی کثیف ترین مکان‌ها نیز دیگر به اندازه قبل کثیف نیستند.
ماشینهای پاکیزه سازی
در ابتدا افراد با جارو برقی‌های خانگی در کارگاه و کارخانه به این سو و آن سو می‌رفتند. اما به زودی عدم کارایی این شیوه آشکار و تجهیزات بهتری از طریق ادغام جارو برقی و بالابرهای گوناگون ساخته شد. ماشینهای پاکیزه سازی لزوماً نباید دستگاه پیچیده یا خاصی باشند. به ویژه اگر از خلاقیت خود برای آنها استفاده کنید. در بعضی از کارخانه‌ها و شرکتها برای این کار از رباتهای پاکیزه ساز بهره می‌گیرند و در طول روز آنها را در کارخانه به گردش در می‌آورند.
S4:
- نوع و مشخصه هر دسته از وسایل را با برچسب نشانه گذاری کنید.
- حتی کمد شخصیمان را هم باید علامت گذاری کنیم.
- ابزارها و وسایل را بر اساس نوع و اندازه آنها در قفسه قرار دهید.
- سیلندرهای گاز را باید جداگانه و بر اساس نوع گاز موجود در آنها انبار کنیم.
- تمایل ساختن نوع و مشخصات وسایل لازم بوده و مکمل S2 است.
- استفاده نابجا از ابزار انجام کار را سخت تر کرده و معمولاً حادثه می‌آفریند.
روش پیاده‌سازی S4:
- استاندارد سازی
- تداوم
- برقراری سلامت و ایمنی در محیط کار
تکنولوژی استاندارد سازی:
- توضیح اهداف حفظ و نگهداری
- تاکید بر اجرای S3(ساماندهی نظم و ترتیب پاکیزه سازی) در محل کار
- توضیح روش استاندارد مدیریت
- توسعه کلیه فعالیت‌ها و هماهنگی‌ها بین آنها
- این روش جهت حفظ و نگهداری و نظافت ابزار و وسایل البته و غیره
- شرکت تمام اعضا در این فعالیت
- داشتن روشی با قاعده جهت حفظ و نگهداری
متد استاندارد سازی در محیط کار
به منظور تثبیت شرایط در محیط کار باید اصول و شرایط پذیرفته شده به شرح زیر مدون و به عنوان استاندارد جاری گردد:
- استاندارد رنگها مدون گردد.
- استاندارد معابر از نظر ابعاد و نیز رنگ آمیزی مدون گردد.
- استاندارد حفظ و نگهداری تجهیزات مدون و جاری شود.
- استاندارد نوع جنس و رنگ لباس کار پرسنل مشخص گردد.
- استاندارد علائم(هشدار، راهنما،…) مشخص و محل نصب آنها تعیین گردد.
- استاندارد جمع آوری نگهداری و حمل و نقل زباله مشخص شود.
- استاندارد زیباسازی محیط کار(رنگ آمیزی، تابلو، چیدمان،…) مشخص گردد.
- استاندارد استفاده از تجهیزات ماشین آلات مدرن گردد.
- استاندارد چیدمان اقلام در کمدها و میزها و کشوها تعیین گردد.
- استاندارد جهتهای باز و بسته کردن دربها، شیرها،… تدوین گردد.
- استاندارد وظایف و مسئولیت اختیار پرسنل مدون گردد.
- استاندارد قاب تابلوها و محل نصب آنها تدوین گردد.
- تعیین استاندارد کدگذاری، استفاده، مدارک و…
- تعیین استاندارد نگهداری اقلام خاص مثل تسمه‌ها، اورینگ‌ها، مواد شیمیایی،…
مدیریت بصری
مدیریت بصری موضوعی است که به تازگی در عرصه بهبود کیفیت مطرح شده است. این ساز و کار برای تولید کیفیت ایمنی و خدمات مشتریان به کار گرفته می‌شود. اخیراً مدیریت رنگها نیز برای جلب توجه بیشتر مطرح شده است. این مورد نه تنها برای رنگ آمیزی بلکه برای مطلوب نگه داشتن محیط کار استفاده می‌شود. اغلب کارگران در محیط کارخانه، ملبس به لباس سفید یا سایر رنگ‌های روشن هستند زیرا نیاز به نظافت سریع این لباسها بیانگر چگونگی محیط کار و نشانه‌ی لزوم تمیزی است. یعنی از روشهای موثر مدیریت بصری نصب برچسب بر روی امور گوناگون است. مثالهایی از این نوع عبارت است از:
- برچسب روغن کاری: بیانگر نوع، درجه، رنگ و جایی است که از روغن برای آن استفاده می‌شود.
- برچسب بازرسی سالانه: این برچسب باید به دستگاه نصب شود.
- برچسب مسئولیت: نشان می‌دهد که چه کسی مسئول چه کاری است.
- برچسب هویت: گویای این است که هر چیزی چیست.
- برچسب ایمنی: یادآور این است که افراد باید به برخی موارد ایمنی توجه کافی داشته باشند.
۵S:
- انضباط ناشی از تکرار رفتار درست است.
- ابزار و وسایل را بعد از استفاده به جای اول بازگردانیم.
- مواد و قطعاتی را که بعد از استفاده اضافه آمده، به محل خود بازگردانید.
- باید سعی کنیم همه این کارها را در خانه خودمان هم انجام دهیم.
- ما در محیط کار زندگی می‌کنیم و لازم است در بهسازی و آراستگی آن بکوشیم
- محیط کار خانه دوم ما است، پس به عنوان خانه خودمان بدانیم.
- ۵S به نفع ماست پس در اجرا و حفظ ان بکوشیم.
روشهای‌پیاده سازی ۵S
- اجرای آموزش
- برقراری انضباط
- آراسته سازی کارکنان
- توسعه فرهنگ مشارکت
تکنولوژی فرهنگ کار یا فرهنگ سازمانی:
نکات مهم در بهبود کارآیی و اثربخشی فرهنگ کاری را می‌توان به موارد ذیل تقسیم نمود:
- توضیح روش در محل کار
- روشن بودن روش برای تمام پرسنل که به سادگی قابل اجرا باشد.
- آموزش پرسنل جهت پیروی از این فعالیت
نمونه‌ای از فعالیتهای انضباط یا فرهنگ کاری در سیستم۵S
- پاکیزه سازی همگانی
- تمرین وقت شناسی
- تمرین نظم و ترتیب
- پوشیدن کفشهای ایمنی
- مدیریت فضاهای عمومی و نحوه رفتار در آنها
- تمرین اقدامات اضطراری
- مسئولیت فردی
- دفترچه‌ها و کتاب‌های راهنمایی ۵S
- توجه به زیبایی‌ها و رعایت ظواهر
ایجاد عادتها:
- عادت کردن به انجام آنچه که از شما انتظار می‌رود آن قدرها هم دشوار نیست.
- اگر می‌خواهید از کار خود نتایج خوبی بگیرید رفتارها و عادتها را استاندارد کنید.
- آموزش و ارتباطات صحیح، زمینه ساز دستیابی به کیفیت مطلوب و قابل اطمینان است.
- ترتیبی دهید که همه در انجام کار مشارکت کنند و هرکس کاری انجام می‌دهد، سپس به جزئیات اجرایی بپردازید.
- ترتیبی دهید که هرکس به آنچه انجام می‌دهد احساس مسئولیت داشته باشد.
- همکاری و هماهنگی افراد تیمهای قوی‌تر و در نهایت سازمانی قدرتمندتر را ایجاد خواهد کرد.
متد فرهنگ سازی در محیط کار
- شناسایی عادتهای رفتار نامناسب در محیط کار
- ریشه یابی علت‌های بروز عادتهای نامناسب و رفتار ناشایست محیط کار
- شناسایی راهکارهای مناسب جهت اصلاح رفتار در پرسنل
- برنامه ریزی جهت تشکیل جلسات مشترک بین پرسنل و روسا و سرپرستان
- تعیین تمرین‌های خاص برای تکرار عادتهای خوب
- تعیین روشهای اطلاع رسانی مناسب به پرسنل در خصوص استانداردها،…
- تدوین و ارائه لیست‌های کنترل به پرسنل جهت تکرار روشهای صحیح
- تعیین روشهای کار گروهی برای پرسنل به منظور تکرار کار گروهی توسط پرسنل
- تعیین روند آموزشی، تشویقی و تذکر
- برنامه ریزی و اجرای مسابقات و رقابتهای گروهی در جهت ارتقای توانایی و فرهنگ کار گروهی
- ارزیابی دوره‌ای از اطلاعات پرسنل از۵S
- اجرای سمینارهای آموزشی در سازمان توسط پرسنل برای پرسنل
- طراحی انتشار نشریه داخلی با هدف فرهنگ سازی در سازمان
- برنامه ریزی و اجرای آموزش‌های رو در رو در واحدهای ستادی و اجرایی
- نصب وایت‌بردهای کوچک در محل کار واحدها برای اجرای آموزش رو در رو
