دستورالعمل نظام آراستگی محیط کار در حوزه اماکن عمومی

کدسند:

شماره ویرایش: ۰۰

تاریخ ویرایش: ۰۱/۰۱/–

صفحه: ۱ الی ۸

کد سند الکترونیکی:

همکار گرامی:

• کلیه مدارک تحت کنترل دبیرخانه تعالی سازمانی می‌باشد لذا هرگونه تغییر، تهیه وتوزیع باید با هماهنگی دبیرخانه صورت گیرد.
• مسولیت هرگونه تخطی از مسیر، مقررات و شرایط این مستند بر عهده امضاء کنندگان فوق می باشد

هدف:

ارائه این دستورالعمل به منظور تشریح وظایف مسئولین محترم حفظ و نگهداری مکان‌ها و زیرساخت‌های عمومی در کلیه مجموعه‌های ——- جهت استقرار و استمرار نظام آراستگی محیط کار بر اساس اصول ۵s و جزئیات مرتبط با آن می‌باشد.

1. دامنه کاربرد:

این دستورالعمل در کلیه سازمان‌ها و شرکت‌های تابعه، مناطق و ستاد —– کاربرد دارد.

1. شرح دستورالعمل:

مسئولین حفظ و نگهداری مکان‌ها و زیرساخت‌های عمومی در مجموعه‌های شهرداری که شامل محوطه بیرونی، پارکینگ، نمازخانه، سالن کنفرانس، کتابخانه، آشپزخانه و خودروهای امور نقلیه، در حوزه نظام آراستگی بر اساس نظامنامه آراستگی محیط کار  به شماره QM-102-300  و روش اجرایی نظام آراستگی محیط کار به شماره PR-102-300  وظایف ذیل را برعهده دارند:

۳-۱- نظام آراستگی محیط کار در محوطه:

• برنامه زمانبندی نظافت دوره ای جهت موارد ذیل طراحی و اجرا گردد:
• آب نما ( در صورت وجود )
• کف زمین
• نمای ساختمان (شامل شیشه‌ها و نمای سنگی، آجری، سیمانی و …)

• برنامه زمانبندی رسیدگی به گل و گیاه باغچه‌ها به تناسب حجم محوطه وجود داشته و طبق آن عمل ‌شود. همچنین برگ های خشک و گیاهان خشک از محوطه جمع‌آوری ‌گردد. یکنواختی و تناسب حجم گل و گیاه محوطه باز نیز رعایت شود.
• تخلیه سطل زباله‌ها به طور مرتب انجام شود.
• سطل زباله در محوطه به تعداد کافی وجود داشته باشد.
• محوطه عاری از هرگونه اقلام غیر ضروری باشد.
• پارکینگ از محوطه جدا گردد.
• تجهیزات ایمنی و امنیتی مناسب برای حفاظت از ساختمان تهیه و راه‌اندازی شود.
• فضای اتاق نگهبانی مرتب و منظم باشد.
• نگهبان از لباس فرم استفاده کند.
• نگهبان دارای اتیکت شناسایی باشد.
• تجهیزات اداری نگهبانی تمیز و منظم باشد.
• تجهیزات اطفا حریق در محوطه وجود داشته باشد و نگهبان دوره مریوطه را گذرانده باشد.
• تابلوی شناسایی ساختمان تمیز و آراسته باشد.
• تابلوی شناسایی ساختمان در جای مناسب نصب شود که از هر جهت کاملاً قابل مشاهده باشد.
• مخازن شن و نمک برای دوره‌های یخبندان وجود داشته باشد.
• زه‌کشی خروجی آب باران و نیز شیب‌بندی کف رعایت شود.
• تابلوی شناسایی و آدرس دهی ساختمان‌ها در محوطه تهیه شده و نصب گردد.

• در صورتیکه امکان آدرس دهی با تابلو وجود نداشته باشد، خطوط راهنمای ساختمان‌ها طراحی و اجرا گردد.

۳-۲- نظام آراستگی محیط کار در پارکینگ:

• جایگاه خودرو‌ها با رنگ (خط‌کشی پر رنگ) مشخص گردد.
• از رنگ‌های خاص ایمنی (زرد و مشکی و …) استفاده شود.
• آسفالت کف پارکینگ سالم باشد.
• وسایل متفرقه و زائد در محیط پارکینگ جمع‌آوری گردد.
• دیوارها و کف تمیز باشد.
• پارکینگ طبق برنامه نظافت گردد.
• نور و روشنایی کافی باشد.
• سطل زباله در پارکینگ به کفایت وجود داشته و از  پلاستیک زباله استفاده گردد.
• از علائم راهنمایی و رانندگی در صورت لزوم استفاده گردد.
• تابلو “لطفاً بین خطوط پارک کنید” موجود داشته باشد.
• تابلوی راهنما برای ورود و خروج عابر پیاده موجود و قابل رؤیت باشد.
• تابلوهای ورود و خروج مشخص و واضح باشد.
• تابلو “استعمال دخانیات ممنوع” در محل‌های مناسب نصب شود.
• تابلو “ظرفیت تکمیل است” تهیه شده و بموقع استفاده گردد.
• سیستم اطفاء حریق متناسب با فضای پارکینگ وجود داشته باشد.
• علائم هشدار دهنده حریق طوری نصب گردند که از هر جایی نمایان باشند.
• موانع فیزیکی جلوی درب ورودی و خروجی جهت کنترل ورود و خروج وسایل نقلیه وجود داشته باشد.
• نظافت نگهبانی پارکینگ مناسب باشد.
• جایگاه اختصاصی خودروهای اختصاصی با تابلو مشخص شود.
• کارت تردد و مجوزهای لازم جهت خودروهای مجاز تعبیه شده و اجرا گردد.

• ظاهر آراسته نگهبان مناسب باشد.

۳-۳- نظام آراستگی محیط کار در آشپزخانه و رستوران:

• نظافت درب ورودی (پشت و جلو) مناسب باشد. (درها بدون ترک خوردگی، شکستگی و زنگ زدگی و قابل شستشو باشند)
• نظافت پنجره‌ها، پرده‌ها و لبه آنها مناسب باشد.
• نظافت یخچال و قفسه‌های آن مناسب باشد.
• برنامه زمانبندی نظافت دوره‌ای وجود دارد و بر روی دیوار نصب گردد.
• وسایل و ابزار آشپزخانه بطور مناسب و منظم نظافت گردند.
• نظافت کابینت‌ها و سینگ ظرفشوئی مناسب باشد.
• چیدمان و نظافت ظروف و وسایل درکابینت‌ها و کشو‌ها مناسب باشد. (عدم استفاده از روزنامه، مقوا، نایلون، کارتن و … در کف کابینت‌ها)
• از دستمال‌های تمیز کننده مجزا از دستگیره استفاده گردد.
• از دستمال‌های خشک کننده مجزا و بهداشتی استفاده شود.
• کف زمین، دیوارها و سقف تمیز باشد.
• کف زمین، دیوارها و سقف سالم باشد. (کف زمین، دیوارها قابل شستشو، کف باید بدون درز و شکاف، دارای شیب مناسب، کف شور و دهانه چاه دارای توری باشد)
• بر روی درب و پنجره‌ها  توری مناسب نصب گردد.
• میزها و صندلی‌ها سالم و تمیز باشند.
• شیرآلات، لوله‌ها، تجهیزات و وسایل گاز سوز و …  سالم بوده و ایمن سازی شوند.
• وسایل غیر ضروری و غیر مرتبط جمع‌آوری و از محیط خارج گردد.
• داخل سطل‌های زباله کیسه قرار گیرد و به موقع  تخلیه شوند.
• لباس کارکنان  متحدالشکل، مرتب و پاکیزه باشد. (استفاده از کلاه و روپوش سفید در حین کار الزامی است).
• کمد رختکن برای قراردادن البسه و لوازم شخصی تهیه شده و از آن استفاده گردد.
• سیستم روشنایی مناسب باشد.
• سیستم تهویه مناسب باشد و بوی غذا داخل سالن غذاخوری استشمام نگردد.
• تفکیک موادغذایی مناسب باشد. (شسته از نشسته/ خام از پخته)
• کارت بهداشت معتبر برای کارکنان آشپزخانه اخذ شده و بر روی دیوار نصب گردد.
• دمای یخچال و فریزر تحت کنترل باشد. (دمای یخچال ۲-۶ و فریزر کمتر از۱۶-)
• محیط آشپزخانه و سالن غذاخوری عاری از هرگونه حشره باشد.
• برنامه سم پاشی دوره‌ای طراحی و اجرا گردد.

۳-۴- نظام آراستگی محیط کار در نمازخانه :

• برنامه زمانبندی نظافت دوره‌ای تدوین گردد که موارد ذیل را پوشش دهد:

• برنامه شستشوی منظم چادر نماز‌ها
• شیشه، دیوار و …
• نوار قبله، چادرهای نماز، سجاده‌ها، مهرها و جانمازها
• پرده و کرکره‌ها
• فرش‌ها

• رعایت چیدمان مناسب مهرها در محل مربوطه
• هماهنگی رنگ و چیدمان فرش‌ها
• روشنایی نمازخانه مناسب بوده و لامپ‌های سوخته تعویض گردد.
• تهویه و هوای نمازخانه مناسب باشد و بوی نامطبوع استشمام نشود.
• خوشبو کننده هوا تهیه و نصب گردد.
• قبله نمای مناسب (فرش مناسب یا نوار قبله) در هر دو قسمت خانم‌ها و آقایان موجود باشد.
• جداسازی قسمت خانم‌ها و آقایان با ظاهر مناسب انجام شود. (پرده‌ها و مقسم نمازخانه تمیز و مرتب باشد)
• سیستم صوتی مناسب جهت نمازخانه استفاده گردد.
• جاکفشی مناسب جلوی درب نمازخانه وجود داشته باشد.
• تابلوی “لطفا کفش‌ها را در جا کفشی قرار دهید” نصب گردد.
• مکان مشخصی جهت نگهداری کتب ادعیه و … وجود داشته باشد.

• تابلوهای فرسوده و قدیمی از محیط خارج شده و پوسترهای مذهبی بموقع نصب و جمع‌آوری گردد.

۳-۵- نظام آراستگی محیط کار در کتابخانه و سالن مطالعه

• دستورالعمل جهت امانات کتاب‌ها تدوین شده و در محل مناسب نصب گردد.
• کد شناسایی کتب تعریف شده باشد.
• دستورالعمل کدگذاری موجود باشد.
• قفسه‌های کتابخانه کدگذاری گردد.
• کتاب‌ها به صورت موضوعی در قفسه‌ها چیده و با کد موجود مطابقت داشته باشند.
• دسته بندی موضوعی کتاب‌ها انجام شده و مشخص باشد.
• تابلوی”کتاب‌ها را پس از استفاده در جای خود قراردهید” تهیه و در محل مناسب نصب شود.
• کتب کهنه و پاره تفکیک و مجلد یا صحافی گردند.
• ظرفیت قفسه‌ها با حجم کتب متناسب باشد.
• تابلوهای راهنمای قفسه‌ها از هر نمایه قابل رویت باشد.
• قفسه‌های کتاب‌ها سالم و تمیز باشد.
• دیوارها و کف زمین‌های راهرو تمیز باشد.
• برنامه زمانبندی نظافت دوره‌ای (قفسه‌ها و کتاب‌ها) وجود داشته و اجرا گردد.
• تابلوی “استعمال دخانیات ممنوع” در محل مناسب نصب شود.
• تابلوی “سکوت را رعایت کنید” به تعداد مورد نیاز و در محل‌های مناسب نصب گردند.
• تابلوهای موجود یکسان باشد (قاب، نوع و اندازه خط).
• روشنایی به صورت استاندارد تنظیم شود.
• هوای کتابخانه و سالن مطالعه تمیز و تهویه مناسب باشد.
• میز و صندلی‌های مورد استفاده یکرنگ و یکسان باشد.
• کاغذ یادداشت و قلم بر روی میزها قرار داده شود.
• سطل تفکیک کاغذ در محیط تعبیه شود.
• قوانین استفاده از سالن مطالعه به صورت خلاصه در تابلویی مشخص نصب گردد.

۳-۶- نظام آراستگی محیط کار در سالن کنفرانس:

• برنامه زمانبندی نظافت دوره‌ای جهت موارد ذیل وجود داشته و به آن عمل ‌شود:

• دیوارها و کف
• تجهیزات، پرده‌ها و …
• میز و صندلی‌ها

• دستورالعمل نصب و راه اندازی تجهیزات سمعی و بصری تهیه و در دسترس باشد.
• لامپ‌های سالن سالم باشد.
• نورپردازی و روشنایی سن مناسب باشد.
• صندلی‌ها استاندارد، یک شکل و یکسان و سالم باشد.
• وضعیت سیستم صوتی و تصویری مناسب باشد.
• از سیستم سرمایش، گرمایش و تهویه مناسب استفاده گردد.
• فضا و درب ورودی دارای عایق صوتی استاندارد باشد.
• سالن دارای سیستم اطفاء حریق مناسب و استاندارد باشد.
• از سیستم برنامه‌ریزی مناسب برای جلسات و همایش‌ها استفاده شود. (کنترل عدم تداخل برنامه‌ها)
• سطل زباله به تعداد مورد نیاز در محیط تعبیه گردد و دارای پلاستیک زباله باشد.
• قبل و پس از هر برنامه چک لیست کنترلی  جهت بروز بودن سیستم‌های صوتی و تصویری و تهویه فضا‌، وجود داشته و تکمیل گردد.

۳-۷- نظام آراستگی محیط کار در خودروهای امور نقلیه:

• آرم شرکت شفاف و قابل رویت باشد.
• وضعیت ظاهری خودرو پاکیزه و تمیز باشد و در صورت تصادف آسیب دیدگی نمایان نداشته باشد.
• وضعیت ظاهری خودرو نرمال باشد. (رینگ و لاستیک، شیشه دودی و …)
• وضعیت ظاهری راننده مناسب باشد.
• اقلام و تزئینات غیرضروری استفاده نشود.
• اقلام غیر ضروری از صندوق عقب و بارخودروها جمع‌آوری گردد.
• چیدمان اقلام و تجهیزات صندوق عقب و بارخودرو ایمن سازی و منظم شود.
• تجهیزات داخلی خودرو سالم باشند.
• خودرو به تجهیزات ایمنی مجهز گردد. (کپسول آتش نشانی، مثلث خطر، جک خودرو، لاستیک اضافی، زنجیر چرخ و جعبه ابزار)
• نظافت داخلی خودرو رعایت شود. (کف خودرو، وضعیت تودوزی، بوی نامناسب درون خودرو و …)
• چراغ‌های خودرو سالم باشد. (لامپ و قاب چراغ)
• چیدمان اقلام داشبورد مناسب باشد.
• برای تمامی خودروها برگه معاینه فنی اخذ گردد.
• تمامی خودروها بیمه شخص ثالث داشته باشند.
• عوارض خودروها به روز پرداخت گردند. (برچسب عوارض خودرو اخذ شود)
• واحد مرتبط چک لیست کنترلی وضعیت خودرو طراحی نموده و به صورت دوره‌ای تکمیل کند.
• در صورت گاز سوز بودن خودرو تأییدیه معتبر بر روی خودرو الصاق گردد.

دانلود نمونه دستورالعمل نظام آراستگی محیط کار در حوزه اماکن عمومی

تبصره : کلیه برنامه ریزی های نظافت و پاکیزگی در اماکن عمومی طبق روش اجرایی نظافت و پاکیزه سازی اعلام و کنترل گردد.

4. مراجع:

• روش اجرایی نظام آراستگی به شماره             PR-102-300
• روش اجرایی استاندارد سازی                       PR-102-302
• روش اجرایی نظافت و پاکیزگی                      PR-102-305

برای دانلود رایگان فایل ورد این دستورالعمل بر روی لینک زیر کلیک کنید:

برای مشاهده مجموعه های دانلودی نظام آراستگی محیط کار بر روی لینک زیر کلیک کنید: