نام کتاب: نقش ۵S در نگهداشت تجهیزات

تالیف و تدوین: مهندس فاطمه کاردان

با همکاری دکتر اهورا احمدی و دکتر فرزانه مساوات

انتشارات مرکز آموزش و تحقیقات صنعتی ایران

نقش ۵S در نگهداشت تجهیزات

سال چاپ: ۱۳۹۳

نوبت چاپ: اول

تیراژ: ۱۰۰۰ نسخه

فهرست مندرجات

فصل اول: نظام مدیریت آراستگی ۵S و نقش کلیدی آن در نگهداری خودگردان اپراتوری A.M

فصل دوم: تاریخچه نظام مدیریت آراستگی ۵S

فصل سوم:  پیاده سازی سیستم نگهداری خودگردان تجهیزات A.M با استفاده از اصول پنج گانه نظام مدیریتی آراستگی ۵S

 فصل چهارم: تجربه یک شرکت آمریکایی با اجرای سه گام ۵S/A.M  برای ماشین آلات/ تجهیزات و محیط کار

 فصل پنجم: از نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه نگهداری و تعمیرات بهره ور فراگیر(From PM to TMP)

 فصل ششم: اهداف عمده در نگهداری خودگردان اپراتوری A.M

 فصل هفتم: گام های هفت گانه نگهداری خودگردانA.M

 فصل هشتم: موفقیت کارخانه ژاپنی در استقرار نظام ۵S/A.M

 فصل نهم: وجوه مشترک گام های هفت گانه نگهداری خودگردان A.M

 ضمائم ۵S/A.M

 چرخه PDCA  در نظام ۵S/A.M

 روش اجرایی و دستورالعمل و نمونه ای از چک لیست ها و فرم های اجرایی

 مراجع

 

پیشگفتار ناشر

 ۵S در حوزه‌های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، فنی و محیطی صاحب دستاوردهای بسیاری می‌باشد و در کاهش هزینه‌ها، بهره‌گیری بهینه از منابع در اختیار، افزایش مسئولیت پذیری کارکنان، ایجاد انگیزه و تحقیق و هر چه بیشتر کار گروهی، کاهش استرس در محیط کار افزایش رضایت شغلی افزایش بهداشت و ایمنی در محیط کار، نقش به سزایی ایفا می‌کند. انعکاس نقش مدیریت نظام آراستگی ۵S  در عملیات حفظ و نگهداری ماشین آلات / تجهیزات به عنوان یکی از نظام‌های ضروری برای واحدهای تولیدی، صنعتی، خدماتی، درمانی و بهداشتی محسوب می‌گردد. در این کتاب اهمیت نظام مدیریت آراستگی ۵S و نقش کلیدی آن در سیستم نگهداری خودگردان برای داشتن محیط ایمن، پاکیزه و آراسته و با نظم و ترتیب و این اطمینان خاطر از صحت عملکرد و آماده به کار بودن ماشین آلات و چگونگی نحوه مشارکت و انجام کار توسط کاربران تشریح می‌شود.

مقدمه مولف

 کتاب حاضر به ماحصل زحمات و تلاش بی وقفه پژوهش و تجارب ۲۰ ساله عملیاتی و آکادمیکی اینجانبه در صنایع تولیدی و خدماتی کشور می‌باشد. انعکاس نقش مدیریت نظام آراستگی ۵s در عملیات حفظ و نگهداری ماشین آلات و تجهیزات که به عنوان ضروری‌ترین نظام برای واحدهای صنعتی، تولیدیف خدماتی، درمانی و بهداشتی، درمانگاه‌ها و بیمارستان‌ها و مطب‌های خصوصی پزشکان به حساب می‌آید که جهت دستیابی به تولید با کیفیت محیط کار آراسته و پیراسته و با رعایت استانداردهای رایج بین‌المللی تلاش دارد تا ارتباط منطقی بین انسان و ماشین، کار در محیط سالمی منطقه را برقرار نماید و هدفم از طرح‌ و ارائه این نظریه اشاعه فرهنگ و استاندارد نظام مدیریت آراستگی می‌باشد که خود موجب برقراری نظم و ترتیب، پاکیزگی، ایمنی و بهداشت، افزودن طول عمر منابع، اعم از انسان‌ها، ماشین‌آلات و تجهیزات و ارتقای فرهنگ سازمان می‌گردد.

در سفرهایی که در بازدید از کارخانه‌جات ژاپنی داشتم همواره یک موضوع نظرم را جلب می‌نمود و آن هم تمیزی، آراستگی، آرامش و زیبایی خاصی که گویی مانند یک استاندارد فرهنگی – صنعتی در همه جا بر قرار بود، به چشم می‌خورد. اواسط تیرماه سال ۱۳۷۸ در سفر مجدد که به ژاپن داشتم فرصت ویژه یافتم تا به آموزش‌های مدیریتی ژاپنی آشنایی نزدیک تر و عمیق تری دست یابم. آنگاه با موضوعی به نام ۵S آشنا و علاقه‌مند شدم. از این رو بخشی از یافته‌های خود را پیرامون مطالبی در خصوص نظام مدیریت آراستگی در کتابی از آقای “کازوئو تسوچیا”  تحت عنوان “مهندسی فعالیت‌های سوپر ۵S در سازمان” ترجمه و به مشتاقان کتابهای مدیریت نوین عرضه نمودم.

از آنجایی که رشته تحصیلی من در دانشگاه مهندسی نگهداری و تعمیرات ماشین آلات و تجهیزات صنعتی بود در این راستا اولین کتابی را که تالیف نمودم با موضوع” T.M تا T.P.M” از نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه تا نگهداری و تعمیرات بهره ور فراگیر بوده است.

البته در حال حاضر در هر دو سیستم و روش یعنی نظام مدیریت آراستگی ۵S و TPM  به عنوان مدرس و مشاور در سازمانها و صنایع گوناگون کشور جهت اشاعه این فرهنگهای صنعتی/ خدماتی همواره تلاش نموده و می‌نمایم.

با توجه به این یافته‌های علمی و تجربی تصمیم گرفتم که مفاهیم زیباسازی محیط کار را با خصوصیات ویژه موجود در نگهداری خودگردان که پایه آن نظافت و تقویت خود کنترلی توسط کارکنان می‌باشد را به صورت طرح پژوهشی مورد مطالعه و شناخت علمی قرار دهم و با الگو برداری و به کارگیری مجموعه‌ای از اصول و معیارهای آراستگی ۵S و تطبیق آن با ویژگی  گامهای نگهداری خودگردان A.M به وجوه مشترک یافته‌های آنها عملاً دست یافتم. کتابی را که در دست دارید نه تنها یک طرح تطبیقی هنر زیبا سازیف کیفیت محیط کار و منابع محیط کار است، بلکه یک طرح پژوهشی بوده که با پیاده سازی و عملیاتی نمودن این طرح خود موجب پدیدار شدن مدیریت زیبا می‌گردد.

 مجموعه مقالات مدیریتی این کتاب شامل عناوین: هنر آراستگی و پیراستگی، منابع و محیط کار تولیدی، فنی و کیفیتی در قالب تعاریف و اهداف عمده، بررسی نظام مدیریت آراستگی ۵S،نگهداری خودگردان اپراتوری، تعریف خانه داری صنعتی و اصول پنجگانه آن، وجوه مشترک گامهای هفت‌گانه نگهداری خودگردان با اصول پنج گانه مدیریت نظام آراستگی، تجارب موفقیت و کامیابی شرکتها، جهت استقرار نظام ۵S /A.M است. امیدوارم که از نظرهای اصلاحی و راهنمایی‌های خوانندگان گرامی برای تکمیل دیدگاه‌ها و تفکرات خویش برای کاستی کتاب در چاپ‌های بعدی بهره‌مند گردم. در این فرصت کار خود را به خاطر همراهی صمیمانه به همسرم مهندس عباس احمدی تقدیم می‌نمایم. همچنین از زحمات مسئولان آقای مهندس پدرام طراوت و خانم معصومه فروزنده در تایپ متن همکاری، دقت و حوصله وافر داشته‌اند، صمیمانه تشکردارم. از مدیریت مسئولین و کارکنان موسسه مرکز آموزش و تحقیقات صنعتی ایران به خاطر انتشار کتاب تشکر و قدردانی می‌نمایم.